Podręcznik jest zgodny z nowymi wymaganiami MEN obowiązującymi w gimnazjum od września 2015 r.
Myśli i słowa. Literatura – kultura – nauka o języku. Podręcznik do języka polskiego. Gimnazjum. Klasa 1 to pierwszy z serii podręczników do języka polskiego dla gimnazjalistów. Łączy w sobie kształcenie literacko-kulturowe z językowym. Układ treści w cyklu podporządkowany jest zasadzie chronologii, a tekstom z kanonu literatury polskiej i światowej towarzyszą współczesne konteksty literackie (atrakcyjna literatura młodzieżowa, literatura popularna) oraz kulturowe (dzieła malarskie, muzyczne, filmowe, komiks, plakat itp.). Autorki sięgają po wiele metod aktywizujących, proponują zadania z wykorzystaniem narzędzi znanych i lubianych przez uczniów – komputerów, smartfonów, internetu.
Silny nacisk został położony na funkcjonalne kształcenie językowe oraz ćwiczenie tworzenia form wypowiedzi – zarówno znanych ze szkoły podstawowej, jak i wprowadzanych w gimnazjum. Podręcznik zawiera też partie powtórzeniowe oraz sprawdzające, oswajające z formułą testu gimnazjalnego.